KEMIJSKI RJEČNIK

subatomske čestice    →   subatomic particles

Subatomske čestice su sastavni dijelovi atoma: elektroni, protoni, neutroni, itd.

izoelektronske čestice    →   isoelectronic

Izoelektronske čestice neutralne su ili nabijene čestice koje imaju isti broj elektrona, odnosno istu elektronsku konfiguraciju (npr. F^-, Ne i Na⁺)

elementarna čestica    →   elementary particle

Elementarne čestice su subatomske čestice od kojih se sastoji materija. To su npr. elektron, proton, neutron, mezon itd.

alfa-čestica    →   alpha particle

Alfa-čestice su jezgre helijevih atoma (imaju masu 4, a naboj +2). Domet u zraku im je od 2 cm do 9 cm, ovisno o vrsti radioaktivnog izotopa koji ih emitira. Ako iz jezgre radioaktivnog elementa izađe alfa-čestica, onda nastaje novi element koji ima za dvije jedinice manji redni broj i za četiri jedinice manju atomsku masu od elementa iz kojeg je nastao, primjerice:

Struja alfa-čestica naziva se alfa-zračenje.

beta-čestica    →   beta particle

Beta-čestice su nabijene čestice s masom koja je 0.0005 mase protona. Izlijeću iz jezgre s energijom od 0 MeV do 4 MeV. Domet je beta-čestica oko 10 m ali im je sposobnost ionizacije osjetno manja od alfa-čestica.

Ako iz jezgre radioaktivnog elementa izađe beta-čestica, nastaje novi element kojem se redni broj poveća za jedan a atomska masa mu ostane nepromijenjena. Primjerice raspadom ugljika-14 nastaje dušik-14, elektron i antineutrino:

valno-čestična dualnost    →   wave-particle duality

Valno-čestična dualnost jest promatranje koje govori da se elektroni, fotoni i druge vrlo male čestice i objekti ponašaju kao čestice u jednim eksperimentima, a kao valovi u drugim eksperimentima.

mezon    →   meson

Mezon je pozitivno ili negativno nabijena subatomska čestica veoma kratkog života, s masom oko 200 puta većom od elektrona. Umjetno se proizvodi u akceleratorima.

neutrino    →   neutrino

Neutrino je subatomska čestica bez električnog naboja i mase jednake nuli (ili vrlo bliske nuli).

abrazija    →   abrasion

Abrazija (lat. abrasio - struganje) je proces pri kojem se s čvrstih površina trenjem odstranjuju sitne čestice materije.

abraziv    →   abrasive

Abrazivi (lat. abrasio - struganje), tvari velike tvrdoće koje struganjem ili trljanjem mogu s čvrstih površina odstraniti sitne čestice materije. Upotrebljavaju se za brušenje, poliranje i čišćenje.