KEMIJSKI RJEČNIK

konjugirana baza    →   conjugated base

Konjugirana baza je čestica koja nastaje kad molekula kiseline otpusti proton.

konjugirana kiselina    →   conjugated acid

Konjugirana kiselina je čestica koja nastane kad molekula baze primi proton.

Bronstedova baza    →   Bronsted base

Brønstedova baza je tvar koja u kemijskoj reakciji prima proton.

baza    →   base

Povijesno gledajući (S. Arrhenius), baze su tvari koja disocirajući u otopinama daju OH- ione, pri čemu je rezultirajući pH veći od 7. Po Brønsted-Lowryjevoj teoriji baza je tvar koja je sposobna primiti proton (proton akceptor). Da bi se neka jedinka ponašala kao baza, mora biti prisutan proton donor (kiselina).

Najopćenitiju definiciju baza jdao je G. N. Lewis koji sve kemijske vrste koje mogu dati elektronski par naziva bazom. Otopine baza nazivamo lužinama.

Tipične baze su metalni oksidi, hidroksidi i spojevi (kao amonijak) koji daju hidroksid-ione u vodenim otopinama.

konjugirana veza    →   conjugated bond

Konjugirane veze opisuju promjenjivi uzorak dvostrukih i jednostrukih ili trostrukih i jednostrukih veza u molekuli. U takvoj molekuli prisutna je delokalizacija elektrona u pi orbitalama ugljikovih atoma vezanih jednostrukom vezom.

konjugirana dvostruka veza    →   conjugated double bond

Konjugirana dvostruka veza u organskim spojevima sustav je dvostrukih veza između atoma koje su rastavljene jednom jednostrukom vezom (1,3-buten, H₂C=CH-CH=CH₂).

Lewisova baza    →   Lewis base

Lewisove baze su sve kemijske vrste koje mogu dati elektronski par za stvaranje koordinativne veze.

Schiffova baza    →   Schiff base

Schiffove baze su klasa spojeva koje su dobivene kemijskom reakcijom (kondezacijom) aldehida ili ketona s aromatskim aminima, na primjer

Nazvani su po njemačkom kemičaru Hugu Schiffu (1834.-1915.).

slaba baza    →   weak base

Slaba baza samo djelomično disocira na ione u otopini. Slabe baze su i slabi elektroliti. Amonijak je primjer slabe baze koji disocira prema reakciji

kiselo-bazni indikator    →   acid-base indicator

Kiselo-bazni indikatori najčešće su slabe organske kiseline kao što su lakmus, metil oranž ili fenolftalein koji mijenjaju boju kad primaju ili otpuštaju H⁺ ion.