KEMIJSKI RJEČNIK

pozitron    →   positron

Pozitron je antičestica elektrona. Ima istu masu i spin kao elektron, ali suprotni naboj.

kvantni brojevi    →   quantum numbers

Kvantni brojevi opisuju udaljenost, oblik i orijentaciju elektronskih orbitala.

spektroskopija    →   spectroscopy

Spektroskopija je analiza linija spektra svjetla emitiranog od pobuđenog atoma dok se njegovi elektroni vraćaju u osnovno stanje. Iz ovih se linija može izračunati energija i udaljenost između elektronskih orbitala.

linearna geometrija molekule    →   linear molecular geometry

Linearna molekula je molekula u kojoj su atomi raspoređeni u ravnoj liniji (pod kutom od 180°). Primjerice, molekule ugljikova dioksida (O=C=O) i BeH₂ su linearne. Smještanje elektronskih orbitala na pravac posljedica je sp hibridizacije na centralnom atomu.

mikroskop    →   microscope

Mikroskop je naprava koja stvara uvećanu sliku malih objekata. Optički (svjetlosni mikroskop) koristi vidljivu svjetlost i sustav leća za prikazivanje uvećane slike objekta. Tipično povećanje optičkog mikroskopa je 1500× ("1500 puta") s teoretskom granicom razlučivosti od 200 nm. Za razliku od svjetlosnih, elektronski mikroskopi koriste prolazak elektronsko snopa kroz, ili preko površine uzorka. Kako elektronski snop ima mnogo manju valnu duljinu od svjetlosti s elektronskim mikroskopom mogu se vidjeti objekti manji od 2 nm.

oblik molekule    →   molecular shape

Oblik molekule je trodimenzionalni razmještaj atoma u prostoru oko centralnog atoma. Molekularna formula spoja ne može nam ukazati na njegov oblik. Na primjer, CO₂ je linearna molekula a SO₂ savijena.

Trodimenzionalni oblik mnogih malih molekula može se predvidjeti teorijom odbijanje elektronskih parova valentne ljuske (VSEPR). Kada se atomi kombiniraju u molekulu, parovi valentnih elektrona razmještaju se na najvećoj mogućoj udaljenosti jedan od drugoga. Drugi način za opisivanje oblika molekula je pomoću hibridiziranih orbitala.

nuklearna magnetska rezonancija    →   nuclear magnetic resonance

Nuklearna magnetska rezonancija (NMR) tip je radiofrekventne spektroskopije koji je temeljen na magnetskom polju koje se stvara vrtnjom električki nabijenih atomskih jezgra. To nuklearno magnetsko polje prouzročeno je interakcijom s vrlo velikim (1 T - 5 T) magnetskim poljem instrumenta. NMR tehnika primjenjuje se za proučavanje elektronske gustoće i kemijskih veza i postala je osnovni istraživački alat za određivanje struktura u organskoj kemiji.

terminalni    →   terminal

Pojam terminalni kraj u kemiji označava kraj polimerne molekule i točku u kojoj se elektronske veze mogu lako uspostaviti i isto tako lako puknuti.

VSEPR    →   VSEPR

Teorija odbijanja elektronskih parova valentne ljuske, VSEPR (valence shell electron pair repulsion), model je koji objašnjava oblike molekula pretpostavljajući da se elektronski parovi raspoređuju oko atoma na način da se minimizira elektron-elektron odbijanje.

oktaedarska geometrija molekule    →   octahedral molecular geometry

Oktaedarska geometrija molekule (kvadratni bipiramidalni oblik) opisuje onaj oblik molekule kod kojeg su šest atoma ili liganada simetrično vezani na centralni atom. Molekula sumporovog heksafluorida (SF₆) ima oktaedarsku geometriju molekule. Sumporov atom i četiri atoma fluora smješteni su u jednoj ravnini s kutom od 90° među vezama. Preostala dva fluorova atoma smještena su okomito na ovu ravninu s obje njene strane. Oktaedarski raspored elektronskih orbitala posljedica je sp³d² (ili d²sp³) hibridizacije na centralnom atomu.